San Lourenzo

SAN LOURENZO, mártir (258 d.C.)
Poucos mártires hai na Igrexa tan famosos como San Lourenzo. Os máis
ilustres pais latinos celebraron as súas loubanzas e, como di San Máximo, toda a Igrexa únese para cantar ao unísono, con gran gozo e devoción, o triunfo do mártir. Era Lourenzo un dos sete diáconos da Igrexa de Roma, cargo de gran responsabilidade, xa que consistía nocoidado dos bens da Igrexa e na distribución de esmolas aos pobres. O ano 257, o emperador Valeriano publicou o edicto de persecución contra os cristiáns e, ao ano seguinte, foi arrestado e decapitado o Papa San Sixto II. San Lourenzo seguiulle no martirio catro días despois. Isto é todo o que sabemos de certo sobre a vida e morte do santo; pero a piedade cristiá aceptou e consagrado os detalles que nos proporcionan San Ambrosio, o poeta Prudencio e outros autores.
Segundo a tradición, cando o Papa San Sixto dirixíase ao sitio da
execución, San Lourenzo ía cabo del e choraba. “A onde vas sen o teu
diácono, pai meu?”, preguntáballe. O Pontífice respondeu que o seguiría
ao cabo de tres días. Lourenzo alegrouse moito ao saber que Deus
chamaríao pronto a Si. Inmediatamente foi en busca de todos os pobres, viúvas e orfos e repartiulles todo o diñeiro que tiña; tamén vendeu os vasos sagrados e regaloulles o produto da venda. Cando o prefecto de Roma soubo isto, imaxinouse que os cristiáns escondían grandes tesouros e decidiu descubrilos, pois adoraba a prata e o ouro tanto como a Xúpiter e a Marte. Inmediatamente mandou chamar a San Lourenzo e
esixiulle a entrega de diñeiro. San Lourenzo replicou sen inmutarse: “A
Igrexa é, en verdade, moi rica e todos os tesouros do emperador non
igualan o que ela posúe. Vouche mostrar os tesouros máis valiosos; pero para iso necesito que me deas un pouco de tempo, a fin de poñer as
cousas en orde e facer o inventario.” O prefecto non comprendeu a que
tesouros se refería Lourenzo e, ao pensar que xa tiña nas súas mans as
riquezas escondidas, quedou satisfeito coa resposta do diácono e concedeulle tres días de prazo.
No intervalo, Lorenzo percorreu toda a cidade en busca dos pobres aos
que a Igrexa sostiña. Ao terceiro día, reunidos xa en gran número: os
decrépitos, os cegos, os baldados, os mutilados, os leprosos, os orfos,
as viúvas e as doncelas. Deseguido, foi en busca do prefecto para que
vise os tesouros da Igrexa. O prefecto, atónito ante aquela multitude,
volveuse furioso cara a Lourenzo e preguntoulle que significaba aquilo e
onde estaban os tesouros. Lourenzo respondeu: “Estes son os tesouros da
Igrexa.” O prefecto enfureceuse aínda máis e exclamou: “Búrlaste de min?
Pois debes saber que ninguén se burla impunemente das insignias do poder
romano. Eu sei moi ben que buscas unha condene a morte, pois es tolo e
vanidoso; pero non vas morrer axiña que como quererías, senón pedazo a
pedazo.” Inmediatamente mandou dispoñer unha grella sobre o lume e os verdugos queimaron a Lourenzo a lume lento. Os cristiáns viron o rostro
do mártir rodeado dun resplandor fermosísimo e respiraron o fragante
perfume que despedía o seu corpo; pero os perseguidores non viron o
resplandor nin percibiron o aroma. San Agostiño di que o gran desexo que
tiña San Lourenzo de unirse con Cristo fíxolle esquecer os rigores da
tortura, e San Ambrosio comenta que as chamas do amor divino eran moito
máis ardentes que as do lume material, de xeito que o santo non
experimentaba nada de dor. Logo dun bo intre de estar sobre as brasas,
Lourenzo volveuse cara ao xuíz e díxolle sorrindo: “Manda que me volvan do outro lado, pois este xa está ben asado.” O verdugo deulle entón a
volta.
Prudencio atribúe á oración do santo a conversión de Roma e di que Deus
escoitouna naquel mesmo momento, porque á vista da heroica constancia e
piedade de Lourenzo convertéronse varios senadores. Eses distinguidos
personaxes transportaron sobre os seus ombreiros o corpo do mártir e
déronlle honrosa sepultura na Vía Tiburtina. A morte de San Lourenzo,
comenta Prudencio, foi a morte da idolatría en Roma, porque desde entón comezou a declinar e o corpo senatorial venerou as tumbas dos apóstolos e dos mártires. O poeta describe a devoción e o fervor con que os romanos frecuentaban a igrexa de San Lourenzo. San Lourenzo foi, desde o século IV, un dos mártires máis venerados e o
seu nome aparece no canon da Misa. É absolutamente certo que foi
sepultado no cemiterio de Ciriaca, en Agro Verán, sobre a Vía Tiburtina.
Constantino levantou a primeira capela no sitio que ocupa actualmente a igrexa de San Lourenzo extra muros, que é a quinta basílica patriarcal de Roma.